Đăng cai World Cup mang lại những ảnh hưởng kinh tế gì?

Việc đăng cai World Cup không chỉ là một vinh dự về mặt danh tiếng mà còn kéo theo nhiều tác động sâu rộng về kinh tế cho quốc gia tổ chức. Từ chi tiêu hạ tầng khổng lồ, lượng du khách quốc tế đổ về, cho đến tác động lâu dài lên thương hiệu quốc gia và thị trường lao động, World Cup có thể trở thành một cú hích hoặc một gánh nặng tài chính tùy thuộc vào cách nước chủ nhà chuẩn bị và vận hành. Cùng bóng đá quốc tế tìm hiểu ngay!

Lợi ích kinh tế của việc đăng cai World Cup

Một trong những tác động dễ thấy nhất khi đăng cai World Cup là sự gia tăng mạnh mẽ về chi tiêu tiêu dùng và du lịch. Trong thời gian diễn ra giải đấu, hàng triệu người hâm mộ trên toàn thế giới đổ về quốc gia chủ nhà, kéo theo doanh thu khổng lồ cho các lĩnh vực như khách sạn, nhà hàng, bán lẻ, giao thông và giải trí. Chẳng hạn, World Cup 2018 tại Nga đã thu hút khoảng 3 triệu du khách và giúp quốc gia này thu về hơn 14 tỷ USD lợi nhuận trực tiếp và gián tiếp, theo ước tính của chính phủ Nga.

Theo các trang tin rổng hợp tỷ lệ 7M, các khoản đầu tư cho cơ sở hạ tầng như sân vận động, sân bay, đường sá cũng giúp tạo ra hàng ngàn việc làm và thúc đẩy ngành xây dựng. Điều này thường được các nước tổ chức xem là cơ hội để hiện đại hóa hạ tầng đô thị và tăng tốc phát triển kinh tế địa phương.

Ngoài ra, việc tổ chức một sự kiện mang tính toàn cầu như World Cup còn mang đến lợi ích vô hình nhưng rất giá trị: nâng cao hình ảnh quốc gia. Các nước như Qatar (2022), Nam Phi (2010) hay Nhật Bản – Hàn Quốc (2002) đều tận dụng cơ hội này để quảng bá văn hóa, năng lực tổ chức và thu hút đầu tư nước ngoài trong dài hạn.

Mặt trái của World Cup: chi phí khổng lồ và rủi ro đầu tư

Tuy nhiên, không phải quốc gia nào cũng gặt hái thành công về mặt tài chính sau khi đăng cai World Cup. Việc xây dựng sân vận động, cải tạo hạ tầng và tổ chức lễ hội có thể tiêu tốn hàng chục tỷ USD, và nhiều dự án trong số này trở nên vô dụng sau giải đấu.

Brazil là một ví dụ điển hình. World Cup 2014 đã tiêu tốn khoảng 15 tỷ USD, trong đó nhiều sân vận động nằm ở các khu vực ít người sinh sống hiện nay bị bỏ hoang hoặc hoạt động cầm chừng. Trong khi đó, người dân lại phải gánh chịu các khoản nợ công và thiếu hụt ngân sách cho các dịch vụ công như y tế, giáo dục. Điều này từng gây ra làn sóng biểu tình lớn ở Brazil ngay trước thềm World Cup.

Tương tự, Nam Phi sau khi tổ chức World Cup 2010 cũng rơi vào tình trạng dư thừa sân vận động và chi phí bảo trì tốn kém. Một số sân vận động như Cape Town Stadium vẫn chưa tìm được cách khai thác hiệu quả và trở thành gánh nặng cho ngân sách địa phương.

Hiệu ứng kinh tế không đồng đều khi đăng cai World Cup

Một vấn đề khác là tác động kinh tế của World Cup không phải lúc nào cũng đồng đều. Các thành phố lớn như thủ đô hoặc nơi tổ chức nhiều trận đấu sẽ được hưởng lợi nhiều hơn, trong khi các khu vực khác hầu như không có thay đổi đáng kể. Thêm vào đó, doanh thu từ du lịch và tiêu dùng chỉ mang tính thời điểm, còn các khoản đầu tư thì lại có thể kéo dài trong nhiều năm hoặc hàng thập kỷ để hoàn vốn.

Việc đánh giá hiệu quả kinh tế thực sự cũng là một thách thức. Một số báo cáo chỉ ra rằng World Cup không nhất thiết giúp tăng trưởng GDP rõ rệt, bởi vì các nguồn lực được rút từ các lĩnh vực khác để phục vụ cho sự kiện. Nói cách khác, người dân có thể tiêu tiền cho World Cup thay vì chi tiêu vào các hoạt động khác.

Xem thêm: Những địa điểm thi đấu World Cup mang tính biểu tượng

World Cup là một sự kiện có khả năng tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế của quốc gia đăng cai, cả theo chiều hướng tích cực lẫn tiêu cực. Nếu được quy hoạch hợp lý và có tầm nhìn dài hạn, việc đăng cai World Cup có thể mang đến cú hích phát triển lớn và nâng tầm hình ảnh quốc gia. Ngược lại, sự lãng phí và thiếu kế hoạch có thể biến giấc mơ World Cup thành một khoản nợ khổng lồ. Do đó, bài học rút ra từ các nước chủ nhà trước đây là cần có cách tiếp cận cân bằng giữa danh vọng thể thao và hiệu quả kinh tế bền vững.